Studies tonen aan dat mensen met een depressie moeite kunnen hebben om zich op het werk te ontplooien. Uit deze studies blijkt ook dat lange werktijden en organisatorische onrechtvaardigheid het risico op een depressieve stemming kunnen verhogen. Persoonlijkheidskenmerken kunnen ook de associatie tussen werk stressoren en depressie mediëren. Veel van de factoren die werk en depressie kunnen bemoeilijken worden hieronder besproken.
Werken in ploegendienst verhoogt de kans op een depressieve stemming
Uit een recente studie bleek dat het werken in ploegendienst de kans op een depressieve stemming bij mannen aanzienlijk verhoogde. Hoewel het effect klein was, was het toch voldoende om enige bezorgdheid te wekken. Werken in ploegendienst houdt verband met een verhoogd risico op depressie en sociaal isolement. Bovendien bleek uit de studie dat mannen die in ploegendienst werken meer kans hebben op stofwisselingsstoornissen, slaapstoornissen en depressies.
Hoewel werknemers in ploegendienst te maken krijgen met uitdagingen zoals conflicten tussen werk en gezin, lijkt dit niet de oorzaak te zijn van hun geestelijke gezondheidsproblemen. Het is onduidelijk door welke factoren ploegendienst het risico op depressie verhoogt. Eén belangrijke biologische factor kan echter een rol spelen in het verband tussen ploegenarbeid en depressieve symptomen. Onderzoekers hebben eerder de verstoring van het circadiane ritme in verband gebracht met depressieve symptomen.
Persoonlijkheidskenmerken kunnen de relatie tussen werkstress en depressie matigen
Uit onderzoek blijkt dat iemands persoonlijkheid de effecten van werkgerelateerde stressoren op de geestelijke gezondheid kan matigen. Met name persoonlijkheidskenmerken kunnen de associatie tussen werkgerelateerde stressoren en depressie matigen. Verder onderzoek is echter nodig om de precieze rol van persoonlijkheidskenmerken bij het verminderen van het risico op psychische aandoeningen vast te stellen.
Hoewel het bewijs niet overweldigend is, hebben studies aangetoond dat persoonlijkheidskenmerken een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling en de ernst van depressieve stoornissen. Meer bepaald worden persoonlijkheidskenmerken in verband gebracht met betere behandelingsresultaten bij mensen met een depressie. Zo werd een lage consciëntieusheid geassocieerd met betere behandeluitkomsten in Mulder 2002 en Tang e.a. 2009. Ondanks de positieve relatie tussen persoonlijkheidskenmerken en depressieve stoornissen laat recent onderzoek inconsistente bevindingen zien.
Organisatorische onrechtvaardigheid op de werkplek
De effecten van onrechtvaardigheid op de werkplek werden onderzocht met behulp van het psychologische construct van cascade-effecten van onrechtvaardigheid. De auteurs van deze studie namen vragenlijsten af en registreerden de antwoorden op een 5-puntsschaal variërend van 1 (sterk oneens) tot 5 (sterk eens). Deze vragenlijsten zijn opgenomen in bijlage 1.
De studie had verschillende beperkingen. Ten eerste was het cross-sectioneel, zodat het niet mogelijk was een causaal verband vast te stellen. Ten tweede omvatte de studie geen klinische depressie. Ten derde werd de studie alleen uitgevoerd bij werknemers van effectenbedrijven, zodat de resultaten wellicht niet van toepassing zijn op werknemers in andere bedrijfstakken. Bovendien werd het onderzoek door vakbondsleden zelf gerapporteerd.
Lange werktijden verhogen het risico op angst en depressie
Een hoger aantal werkuren wordt in verband gebracht met een hoger risico op angst en depressie. Lang werken verhoogt het risico op depressie met ongeveer 26% en op angst met ongeveer 11%. De studie vond ook een sterk verband tussen lange werkuren en depressie, vooral bij vrouwen. De resultaten waren robuust, zelfs nadat rekening was gehouden met het basisgezondheidsgedrag.
In eerdere studies is bezorgdheid geuit over de gezondheidsrisico’s van lange werktijden, maar deze studies hebben zich meestal geconcentreerd op de effecten van overwerk of ploegenarbeid. Gelukkig geven de arbeidsregels van de Europese Unie werknemers het recht om te weigeren meer dan 48 uur per week te werken. Toch heeft deze studie haar beperkingen. De bevindingen zijn nog voorlopig en er is verder onderzoek nodig om het verband tussen lange werkuren en depressie vast te stellen.
